Er zijn geen grenzen meer en dus willen wij ons land sluiten. Hoe groot kan een tegenstelling zijn? Enerzijds weten we meer, roepen we luider en laten wij ons niet door een fysieke afstand beperken. Anderzijds wensen we mensen op afstand te houden.

Zelf word ik met de jaren ongelukkiger. Ik ervaar dat de toename van kennis mij zowel laat beseffen dat ik het meeste niet weet, en dat wat ik wel weet angst oproept. Ik snap dat de aantasting van zekerheden daarom tot uitingen van onvermogen leiden; of het nu om zwarte pieten, asielzoekers of de uitbreiding van Europa gaat. Kenmerk bij de angst is wel ‘de ander’, van wie wij bang zijn dat die ons iets afneemt.

Over mensen in ‘arme’ landen wordt wel eens gezegd: “Maar ze kijken zo vrolijk.” Alsof alles goed gaat als iemand vrolijk kijkt, maar goed dat is een andere discussie. Verklein je zorgen, vergroot je geluk. De kern van die vrolijkheid zit volgens mij in de mate waarin je iets kunt verliezen. Des te minder je hebt, des te minder je afgenomen kan worden.

Natuurlijk is geven iets anders dan afpakken. Een ander te hulp zijn vergroot het welbevinden van de hulpverlener. Prijsverhogingen, eigen bijdrages en (andere) bezuinigingen voelen als een aantasting van je vrijheid. Toch komen de meeste mensen hiertegen niet in actie, want deze bedreigingen zijn te abstract. Tegen wie moet jij je verzetten?

Het zijn de uitgesproken exponenten van onze bedreigingen die het te verduren hebben. Iemand die we als niet van ons beschouwen vallen we aan en iemand die nog niet bij ons hoort wijzen we af. Iemand als Sylvana Simons wordt gezien als een succesvol persoon met een andere levensstandaard die een ander wil beperken. Zij is één persoon en daarmee makkelijker om je tegen te verzetten dan tegen een hele beweging; of moet ik zeggen: “Maatschappij.”

Eigenlijk zouden wij in actie moeten komen tegen onszelf. Wij kiezen eens in de vier jaar de mensen aan wie wij het bestuur van ons land (onze provincie en onze gemeente) toevertrouwen. Wij maken hierbij zelf elke keer weer een verkeerde keuze, want we blijken vervolgens niet tevreden. Om het hardst laten wij van ons horen en beroepen ons daarbij op de vrijheid van meningsuiting.

In angst weten velen zich geen grens te stellen en dus staat de vrijheid van meningsuiting ook ter discussie. De minister van integratie, Lodewijk Asscher noemt veel van de kritiek op Sylvana Simons racisme en dat is strafbaar. De vraag is natuurlijk wat wij belangrijker vinden: het verbod op racisme of de vrijheid van meningsuiting, maar hiermee wordt het feitelijke probleem uit de weg gegaan: namelijk dat veel mensen zich bedreigd voelen.

Nu is minister Asscher ook de minister van sociale zekerheid, dus wellicht kan hij daar iets aan doen. Al vrees ik dat het meeste toch van onszelf moet komen. Als we alleen maar kunnen nemen in plaats van geven dan wordt er tegelijkertijd meer van je afgepakt. Wederkerigheid zou wel eens het sleutelwoord kunnen zijn. De vrijheid van meningsuiting werkt daarom alleen als je kunt accepteren dat de ander een andere mening heeft.

Ik gun Sylvana Simons haar carrièreswitch de politiek in, alleen DENK ik niet dat ik op haar ga stemmen. En het is solidair van Lodewijk Asscher dat hij een deel van de hoon die haar ten deel valt, wil dragen, maar ook deze kamikazepiloot vertrouw ik het land niet toe. Eigenlijk durf ik het landsbestuur aan niemand over te laten en tegelijkertijd zullen we samen de toekomst moeten maken. Hiervoor is ook bij mij vertrouwen nodig. Grenzen werken daarbij als zekerheden en niet om te overschrijden om uiting te geven aan je onzekerheden. Tegelijkertijd besef ik dat iedere grens een beperking is en dus een vrijheid bedreigt. En op zo’n moment zou ik minder willen weten, of zoals het spreekwoord luidt: “Het geluk is met de dommen.”