Beeldkracht en onafhankelijkheid

Het journaal laat brandhaarden, demonstraties en rellen zien. Joris Luyendijk stelde al eens aan de kaak dat de beelden soms geënsceneerd zijn. Dat deed hij in het boek “het zijn net mensen”. Als regiojournalist dacht ik dat het boek niet over mij ging. Als radiomaker versloeg ik gewoon het nieuws dat zich aandiende. Na deze week weet ik zeker dat, dit een leugen is.

Mijn voormalige opdrachtgever liet mij dat inzien. Die zette namelijk een verslaggever voor het Udens College voor een live-kruisgesprek. Voor het plaatje is het dan wel mooi als er een paar kinderen op de achtergrond staan. Als het even kan met een spandoek. De oproep was snel gepost op de speciale Facebookpagina.

De eigenlijke actie had dinsdag overdag plaats gevonden. Het Udens College, overvallen door de populariteit van de leraar, had de leerlingen hun gang laten gaan. De school(directeur) besefte waarschijnlijk toen al dat het niet zo handig had gecommuniceerd. Voor het weekend had het de leerlingen naar huis gestuurd met de mededeling dat een leraar op non actief was gesteld vanwege het vertonen van een seksfilmpje. En ook zou hij niet meer terugkeren.

De school stelde later dat de leraar nog niet ontslagen was en dat er nog een intern onderzoek zou plaatsvinden. Toen was het kwaad al geschied, want het vertrouwen  geschonden. De onvrede van de leerlingen bereikte de krant. En vervolgens ook radio en televisie. Oorzaak is de onhandige communicatie.

De oorspronkelijke fout ligt natuurlijk bij de leraar. Door het bekijken van het gefingeerde seksfilmpje in bijzijn van leerlingen ging hij natuurlijk als eerste over de schreef. Ook dit was een onhandigheid, waarvoor hij nu keihard wordt gestraft. Door de mediacratie waarin wij leven worden fouten razendsnel gedeeld en daardoor uitvergroot. Mogen wij nog mens zijn?

Omroep Brabant heeft de leraar in elk geval geen dienst bewezen door live met een verslaggever voor het Udens College te gaan staan. De school was al lang uit, dus alleen voor de beeldkracht stond de verslaggever op die plek. En misschien stond hij er ook wel uit frustratie dat het Udens College er het zwijgen toe deed. De directeur wenste niet met de omroep te praten. Hij was boos over een Tweet van de regionale zender waarin leerlingen werd opgeroepen contact op te nemen als ze meer wisten.

Een vergelijkbare Tweet heb ik verwijderd na contact met de schooldirecteur. Volgens hem zijn de betrokken leerlingen te jong om de consequenties van hun uitlatingen te kunnen overzien. Hij wilde op dinsdag wel met SkyLineRTV praten op voorwaarde dat de omroep geen leerlingen in beeld zou brengen. Uit overwegingen van exclusiviteit en het niet willen verpesten van contacten is aanvankelijk aan dat verzoek tegemoet gekomen.

Toen op Facebook de oproep aan de leerlingen verscheen om zich te laten zien tijdens het kruisgesprek op Omroep Brabant besloot ik om samen met cameraman Kevin in elk geval de actie te registreren. Later is in overleg met het Udens College besloten de afspraak te herzien. Nadat de nieuwsuitzending van Omroep Brabant klaar was werd een spandoek opgehangen tegen de muur van de school. Ook werd er vuurwerk afgestoken.

Ik kan niet anders dan deze actie linken met de nieuwsuitzending van Omroep Brabant. En sta hierin niet alleen.

Massamedia en journalisten moeten zich bewust zijn van hun rol. Het verslaan van gebeurtenissen is hun taak. Het creëren van zulke gebeurtenissen is volksverlakkerij. Aan de ene kant krijgen journalisten het verwijt sensatiezoekers te zijn en aan de andere kant is het merendeel van de bevolking mediageil. Ook daar dient bij stil te worden gestaan voordat iemand in beeld wordt gebracht of aan het woord gelaten wordt.

In die rol past enige afstand. Hoewel ik enorm te doen heb met de ontslagen leraar mag ik de Facebookpagina niet ‘liken’. Het zou immers uitgelegd kunnen worden als partij kiezen. Het bevreemd mij dan ook dat de Omroep Brabant-verslaggever, die dinsdagavond ter plaatse was de pagina wel ‘geliked’ heeft. Al snap ook ik dat het zo wel makkelijker is om van alle nieuwe ontwikkelingen op de hoogte te blijven. Of zou hij het gedaan hebben uit schuldbesef? Het zou hem sieren. Al vind ik dat de eindredacteur het hem zo heeft laten doen.