Saturday Night Live bestond onlangs veertig jaar. Hierover spraken enkele fanatieke bekende Nederlanders in De Wereld Draait Door. Onder hen ook Jan Jaap van der Wal. Ik vond zijn bijdragen aan het tafelgesprek nogal dubbelzinnig, alsof hij meer bedoelde dan dat hij zei.

Ik vind dat ik mensen zeer goed versta. Ik hoor namelijk ook wat er niet wordt gezegd, de boodschap die valt te destilleren tussen de regels door. Het gaat om stiltes, gedragingen of gewoon om woorden die voor meerderlij uitleg vatbaar zijn. Ik vat dat!

Het is voor mij prima in te schatten wat ik aan een ander heb en hoe deze ten opzichte van mij staat. In een therapeutische setting hebben ze geprobeerd dat uit mijn hoofd te praten. Ik zou minder moeten ‘invullen’ en meer uit moeten gaan van de ‘directe boodschap’.

Ik snap dat wel, want dat is lekker handig voor de meerderheid van de samenleving.  Immers, kwaadspreken gebeurt doorgaans achter je rug om en niet in je gezicht. Die mensen willen nog gewoon een beroep op je kunnen doen als ze je wel nodig hebben. Ik pas daar voor.

Lange tijd heb ik geprobeerd om door iedereen aardig gevonden te worden. Als een masochist deed ik extra mijn best bij de mensen bij wie ik een afkeuring proefde. Ik vind mezelf een aardige en betrokken persoon en wilde van ieder ander ook deze erkenning; ik probeerde me dus te bewijzen. Inmiddels ben ik, overigens mede dankzij diezelfde therapie, gaan beseffen dat het genoeg moet zijn om overtuigd te zijn van mezelf.

Ik vind dat ik daarom ook overtuigd mag zijn van mijn mensenkennis. Als ik Jan Jaap van der Wal in De Wereld Draait Door hoor zeggen: “In Saturday Night Live mogen artiesten twee volledige nummers spelen”, dan hoor ik nog iets anders; namelijk kritiek, en dat zat ook in de opmerking: “Grote artiesten werken een week lang mee aan Saturday Night Live en komen niet op een vrijdag namiddag even mee repeteren”. Mijn broer legde die laatste opmerking uit als: “In Amerika is meer budget voor zo’n televisieshow” en niet als een sneer naar de schnabbelende bn’ers. Verder gaf Van der Wal volgens hem gewoon een treffende analyse van Saturday Night Live, maar zou het niet ook zo kunnen zijn dat we allebei gelijk hebben?

Op basis van een intensieve therapie zou ik dus alleen uit mogen gaan van de letterlijk gezegde tekst. Hiermee ga ik dan wel voorbij aan lichaamstaal en andere non-verbale communicatie. Nog afgezien van het feit dat mensen zoveel zeggen en het lang niet altijd zo rot bedoelen als dat het hun strot uitkomt. Daarbij komt nog dat ik nu bij verhaalanalyse leer om de achterliggende boodschap uit een tekst te destilleren. Dus mensen willen soms wel meer zeggen dan dat ze uiten?

Als het te pijnlijk is, vraag ik niet door en als men vaag blijft, bijt ik me vast. Niet dat ik later krijg te horen: “Dat heb ik niet gezegd”. En ik moet antwoorden: “Nee, maar wel bedoeld!”