Bij halfom dacht ik tot afgelopen zaterdag vooral aan gemengd gehakt (rund- & varkensvlees), maar het blijkt ook een mix van bier te zijn. Oud-bruin wordt bij pilsener gegoten om de bittere smaak te verzachten. Vooral in Limburg wordt het nog zo gedronken en laat ik daar op een ‘fiëst’ zijn geweest.
Ik zie het op een afstandje gebeuren: de barman schenkt wat bruinbier bij het getapte pilsje. Ik denk: oké Lindenboom is misschien niet het lekkerste bier, maar om er dan maar oud-bruin in te mikken?! Het blijkt een beproefd recept. Er zijn zelfs namen voor. Als je 1/8e deel oud-bruin in het pilsje schenkt, dan heet dat Sjoes. Van de eveneens zelfstandige Limburgse familiebrouwer Gulpener is onder die naam zelfs een biertje op de markt. In een glas halfom is de verdeling pilsener en oud-bruin fiftyfifty.
Limburgers drinken geen Brand of Hertog Jan. Brand maakt namelijk sinds 1989 deel uit van het Heinekenconcern en Hertog Jan is sinds 1992 niet meer zelfstandig en momenteel onderdeel van AB Inbev. Ondanks de vestigingen in het Zuid-Limburgse Wijlre en het Noord-Limburgse Arcen zijn het niet de bieren ‘waar Limburg trots op is’. Oké met bier dat genoemd is naar Hertog Jan de eerste van Brabant kan ik mij daar wel wat bij voorstellen.
Limburgers drinken Alfa uit Schinnen, Gulpener uit Gulpen of Lindeboom uit Neer. Toeval of niet, maar deze bieren gaan allemaal prat op hun afkomst en zelfstandigheid. Persoonlijk vind ik Alfa het minste van de Limburgse bieren; maar ja, het is dan ook: “’T beer van Limburg… Dat preuf ste!” Gulpener legt de nadruk op de eigenheid door haar zelfstandigheid te benadrukken als: “De Vrije Brouwer” en Lindeboom kiest voor de bescheiden constatering: “’T Bier van Hier.”
Ik vraag me af wie Brand, als oudste bierbrouwerij van Nederland, moest overtuigen toen ze de boer op gingen met de campagne: “Het bier waar Limburg trots op is?” Door de inlijving bij Heineken heeft Brand voor veel Limburgers het unieke karakter verloren. Aan de smaak kan het niet liggen, al mag ik persoonlijk vooral graag een speciaalbiertje van de brouwer ui 1340 drinken. Ik snap de keuze van de Limburgers wel. Uit louter chauvinistisch oogpunt zou ik Bavaria uit Lieshout moeten uitroepen tot mijn favoriete pilsener. Het steekt mij dat mijn eerste keus uit Arcen komt en daarna het gegeven dat de brouwer niet zelfstandig is.
In productiecapaciteit laten Hertog Jan en Lindeboom zich prima vergelijken, beide brouwen 50-duizend hectoliter per jaar. De humor van Lindeboomdirecteur Willem Geenen kan ik wel waarderen: “Wij noemen als kleine brouwer alles boven de rivieren export.” Overigens brouwt Lindeboom (13) meer biervarianten dan Hertog Jan (8 + 3 ongekend). Het verbaast mij daarom dat de Lindeboomdrinker dan toch nog zijn bier moet mixen.
Misschien dat de Noord-Limburger nog steeds niet helemaal gewend is. Directeur Willem Geenen: “We laten bewust de gist een klein beetje toe in het smaakbeeld; een facet dat bij de meeste pilseners minder aandacht krijgt. Mensen moeten vaak een klein beetje aan Lindeboom wennen.” En zo laat ik op een zaterdagavond oud-bruin in mijn pilsje gieten. Het was trouwens naast een ‘sjoes fiëst’ ook een ‘sjoen fiëst’.