De herfst, wat een prachtig jaargetijde voor een heksenjacht. Halloween is net achter de rug. Ik vrees dat de onthullingen en verdachtmakingen over seksueel misbruik nog wel even doorgaan. Alleen vind ik dat er voor een maatschappelijk debat wel sprake moet zijn van een gezagsverhouding. Een simpele verkrachting is mijns inziens geen #MeToo- of #IkOok-verhaal.

De onthullingen over filmproducent Harvey Weinstein waren vooral saillant, omdat het hier ging over actrices in een afhankelijkheidsrelatie van hem. In die lijn is de onthulling van acteur Keven Spacey maatschappelijk minder van belang, ware het niet dat Spacey 26 was en de jeugdige acteur 14. Overigens ging het bij Kevin Spacey om aanranding en bij Harvey Weinstein verkrachting.

Verkrachting is altijd een probleem en fout, maar ik durf in twijfel te trekken of het meteen een maatschappelijk probleem is. Ik vind dat laatste nodig om over zulke ingrijpende zaken in de openheid te berichten. Journalisten en de media waarvoor ze werken moeten uiterst terughoudend te werk gaan. Ze moeten zich afvragen: “Gebeurt het op het maatschappelijk speelveld of in de beslotenheid van een privéomgeving,” ook als het om een verboden handeling gaat.

Onder invloed van de sociale media is de scheidslijn tussen de publieke openbaarheid en de huiselijke kring ernstig vervaagd. Niet alleen hebben gebruikers mijns inziens goede richtlijnen nodig over het gebruik van (sociale) media ook moeten journalisten vanuit hun beroepsethiek de grenzen van de media bewaken; ze nemen daarmee een voorbeeldfunctie in.

Ik denk dat dagblad Trouw een grens is overgegaan door het persoonlijke verhaal van Jelle Brandt Corstius te publiceren. Ik vrees dat het dagblad te graag met een Nederlands #MeToo- / #IkOok-verhaal wilde komen. Daarbij is de eindredactie vergeten naar een aantal wezenlijke kenmerken van een gezagsverhouding te kijken: leeftijd en arbeidspositie. Beide mannen werkte in de productie van een televisieprogramma en waren dus geen baas/opdrachtgever en beide hebben ongeveer dezelfde leeftijd. Verder was er drank in het spel en was er geen aangifte, waardoor je terughoudend moet zijn met publiceren.

Het is makkelijk om iemand aan de schandpaal te nagelen. Zelfs als het onjuist is zal voor eeuwig een zweem van seksueel misbruik rondt televisieproducent Gijs van Dam blijven hangen. Amerika is hierin geen lichtend voorbeeld. Ik denk dat iedereen nog twijfelt over de seksuele escapades van Michael Jackson. Het is in die zin ook belangrijk om naar iemands motief te kijken om zo’n verhaal in de openbaarheid te brengen.

Begrijp me alsjeblieft niet verkeerd: Als Jelle Brandt Corstius inderdaad verkracht is dan is tenminste melding maken van dat voorval bij de politie niet alleen terecht, maar zelfs een morele plicht naar eventuele andere slachtoffers. Persoonlijk vind ik de positie van Gijs van Dam ook niet sterk. Hij heeft zelf besloten om bij Jeroen Pauw te gaan zitten. Een aantijging is pas smaad als de naam ook daadwerkelijk door het slijk is gehaald. Jelle Brandt Corstius had zelf geen naam genoemd, dit overigens tegen de zin in van het moreelgeweten van Nederland in de persoon van Youp van ’t Hek. Ik ben benieuwd of die nu inderdaad zijn portemonnee moet gaan trekken.

Trouw had het verhaal van Jelle Brandt Corstius niet moeten plaatsen. Een printje en de boodschap: ‘Ga naar de politie’, was wel op zijn plaats geweest. Nu zijn er twee heren beschadigd geraakt en heeft het vertrouwen in het zelfreinigend vermogen van de journalistiek opnieuw een deuk opgelopen en dat door “Misschien wel de beste krant van Nederland,” die geroemd wordt om zijn verdieping. Bij het publiceren van dit verhaal is Trouw juist plat te werk gegaan.