“Waarom zou ik stemmen? Het maakt niks uit, want ze doen toch wat ze zelf willen!” Als journalist hoor je deze redenering vaak. En minstens zo vaak lees je het terug op de brievenpagina van je krant. Hebben mensen die dit zeggen gelijk? Ik weet het niet, want ik heb de ballen verstand van politiek, zo beet burgemeester Jan Boelhouwer van Bernheze mij onlangs toe.
Ik was, met nadruk op WAS, het volledig met hem oneens. Maar net als politici die terug moeten komen op een eerder standpunt, heb ook ik last van voortschrijdend inzicht. Beste Jan Boelhouwer U heeft gelijk. Ik zal nu proberen aan te geven waarom.
Ik had verwacht dat woensdagavond 20 juni tijdens de herindelingscommissie de stekker uit het herindelingsproces tussen Bernheze en Maasdonk zou worden getrokken. Ik leidde dat af uit een interview dat ik had met fractieleider Jan Bouwman van de Onafhankelijke Politieke Groepering, OPG. In mijn optiek, mede gezien de lijn van het gesprek zei hij niet blind te zijn voor de politieke realiteit. Als we moeten constateren dat de inwoners het echt niet willen dan moeten we het niet doen. Daarbij erkende hij dat ondanks de lage respons op de enquête deze wel representatief is.
Ook het CDA Bernheze gaf aan goed te zullen luisteren naar de wens van de inwoners en de uitslag van de enquête zeker te respecteren. Voor mij voldoende aanleiding er vanuit te gaan dat ook het CDA het proces stop zou gaan zetten.
Niets van dit alles gebeurde. De enquête wordt weliswaar representatief genoemd, maar onderzoeksbureau TNS NIPO kon natuurlijk niets zeggen over de 73 procent die deze enquête niet of ongeldig had ingevuld. Burgemeester Jan Boelhouwer van Bernheze, die de herindelingscommissie voorzat vroeg daar nog expliciet naar. Ook wist hij zeker,zoals zijn collega Roel Augusteijn van Maasdonk mij eerder al had gezegd dat voor Den Haag het politieke draagvlak van belang is en niet de uitkomst van een enquête, ook al stelt een gerenommeerd onderzoeksbureau dat deze betrouwbaar is. Dat wil zeggen dat er in principe hetzelfde uit zou moeten komen als de enquête nogmaals onder een andere groep inwoners met dezelfde verdeling in geslacht, leeftijd en woonkern zou worden gehouden.
Toch probeert burgemeester Jan Boelhouwer van Bernheze twijfel te zaaien. Ik denk namelijk dat hij een opdracht heeft meegekregen van Commissaris Wim van de Donk van de provincie Noord-Brabant . Die opdracht luid: Zorg dat Bernheze en Maasdonk gaan fuseren. In zijn poging die taak te volbrengen gaat hij zelfs over tot dezelfde methoden als enkele van zijn collegeleden. Uitten twee van zijn wethouders zich in de media nog tegen de fusie, de burgemeester spreekt zich uit voor.
Riepen zijn wethouders nog het financiële doemscenario op vanwege het huishoudboekje van Maasdonk dan ziet Jan Boelhouwer een nog veel zwarter scenario: Namelijk de gezondheidsrisico’s van Heesch-West als de herindeling niet door gaat. Den Bosch wil namelijk van de zware, vervuilende industrie in haar stad af. De stad kan dan ook niet wachten om Maasdonk in te lijven om zo haar meest vervuilende bedrijven te verbannen naar het toekomstige bedrijventerrein. De burgemeester van Bernheze wist in zijn column in deMooiBernhezeKrant er ook nog fijntjes op te wijzen dat er meestal een noordwestelijke wind waait en dat de giftige stoffen dus richting Bernheze waaien.
De uitlatingen van Jan Boelhouwer komen te laat om de inwoners van Bernheze nog te beïnvloeden. De enquête is inmiddels gehouden. Maar dat is in zijn optiek natuurlijk ook niet zo belangrijk. Immers, voor Den Haag telt het politieke draagvlak en daar kan hij misschien nog invloed op uitoefenen.
Mocht het de politiek niet bevallen dat waarnemend burgemeester Jan Boelhouwer van Bernheze zo’n doemscenario schetst dan is er nog geen man overboord. In Gilze-en-Rijen is hij namelijk wel gewenst. Daar gaat hij in oktober aan de slag en een iets langere vakantieperiode na al die politieke tegenstand in Bernheze kan hij vermoedelijk goed gebruiken.
Het zal niet voor niets zijn dat hij het aanvankelijke meetellen van de enquêtes zonder of met een ongeldig burgerservicenummer voor zijn rekening wil nemen, zodat dit niet TNS NIPO wordt aangerekend. De geloofwaardigheid van dit onderzoeksbureau is namelijk hard nodig, omdat het bureau niet kan zeggen waarvoor die 73 procent gekozen zou hebben, die de enquête niet of ongeldig invulde.
Dat TNS NIPO de uitkomst betrouwbaar noemt en dat door het volgen van deze lijn geen enkele opiniepeiling meer iets zegt als deze niet is gehouden onder een representatieve meerderheid zullen we voor het gemak maar vergeten. Van statistiek heb ik namelijk nog minder kaas gegeten dan van politiek. Wel heb ik mij altijd afgevraagd wat men bedoelt met de uitdrukking: “Je hebt leugens, grove leugens en statistiek”, en daar heb ik nu dan eindelijk antwoord op.
Cijfers zijn altijd zo uitlegbaar dat je er je eigen waarheid aan kunt ophangen. Politici die niet van hun standpunt willen wijken passen dat als beste toe. Toch is het simpel: Of ze verdraaien de cijfers of ze draaien als een blad aan een boom om en krijgen voortschrijdend inzicht. Ik weet niet wat beter is, maar wat ik wel weet is dat stemmen inderdaad niets uithaalt. Ze doen toch wat ze willen. En mocht ik ongelijk hebben….
Ik gaf het al toe: Ik heb de ballen verstand van politiek.